Każdy rodzic chciałby, żeby jego dziecko było grzeczne, nie rozrabiało i zawsze słuchało uwag dorosłych. Jednak małe dzieci są zbyt ciekawe świata i często przekraczają granice wyznaczone przez rodziców. Jak więc poradzić sobie z małym odkrywcą i nauczyć go posłuszeństwa? Jakie kary stosować w przypadku złego zachowania oraz jakie nagrody będą odpowiednie dla dziecka? Oto kilka cennych podpowiedzi dla rodziców.
Przede wszystkim nagradzanie
Dzieci bardzo lubią zbierać pochwały od rodziców, potrzebują ich akceptacji i dlatego każde nagrodzone czynności będą powtarzać chętniej. Dziecko nie powinno być chwalone jedynie za całe zadanie dobrze wykonane, ale przede wszystkim za dobre chęci. Jeśli uda mu się np. posprzątać tylko część zabawek, rodzice powinni to nagrodzić, a nie czekać aż posprząta wszystkie. Nagroda działa o wiele lepiej niż kara. Jeżeli dziecko zrobiło coś dobrze, należy bić mu brawo, pochwalić je lub dać małą nagrodę np. maskotkę czy naklejkę. Jednakże każdy rodzic powinien dążyć do tego, aby nagrodą dla dziecka było poczucie zadowolenia, gdy zrobiło coś zgodnego z nauczaniem rodziców.
Konsekwencja
Rodzice powinni konsekwentnie podchodzić do wcześniej ustalonych zasad. Jeżeli jednego dnia rodzic złościł się z [powodu bałaganu w pokoju dziecka, a drugiego dnia udaje, że mu to nie przeszkadza tylko po to, aby mieć święty spokój, dziecko nie będzie systematycznie wypełniać swoich obowiązków.
Kara adekwatna do przewinienia
Niestety, gdy dziecko mimo naszych zakazów lub nakazów zrobiło coś źle, należy je ukarać. Każda kara zawsze powinna być zapowiedziana. Jeżeli dziecko np. nieustannie uderza zabawką o meble, należy uprzedzić je, że jeśli nie przestanie, zabawka natychmiast zostanie mu odebrana. Co więcej, kara powinna być związana bezpośrednio z przewinieniem. Rodzice nie powinni karać dziecka zakazem oglądania bajek za to, że pobrudził ścianę czekoladą. Kara powinna dotyczyć w tym przypadku zakazu jedzenia czekolady przez jakiś czas, gdyż dziecko to właśnie z jej pomocą wyrządziło szkody.
Jak wybrać odpowiednią karę?
Nie istnieje wzorzec idealnej kary, która sprawdzi się w przypadku każdego dziecka. Aby wyznaczać odpowiednią karę lub nagrodę należy znać upodobania dziecka oraz wiedzieć, co może sprawić mu przykrość i przyjemność. To, co dla jednych może być srogą karą, na innych może nie zrobić w ogóle wrażenia. Najlepszą karą jest zatem pozbawienie możliwości robienia czegoś, co sprawia przyjemność.
Nie wymierzaj kar w stanie wzburzenia
Dziecko samo musi sobie poradzić ze swoim gniewem i złym zachowaniem. Dodatkowe negatywne emocje ze strony rodzica wywołują zbyt duży stres u dziecka. Dlatego rodzic najpierw powinien ochłonąć, następnie omówić z dzieckiem to, co było złe w jego zachowaniu, a dopiero po tym wymierzyć karę, aby dziecko zrozumiało, dlaczego ją otrzymuje.
Co z karami cielesnymi?
Z punktu widzenia psychologii stosowanie kar cielesnych jest niedopuszczalne. Uważa się je za naruszenie cielesności osobistej dziecka. Poza tym istnieje duże prawdopodobieństwo, że uderzone dziecko w przyszłości uderzy inną osobę.
Wymierzanie kar i nagradzanie dziecka wymaga od rodzica dużej cierpliwości i opanowania. Bardzo ważne jest, aby rodzic posługiwał się nimi biorąc pod uwagę wiek, rozwój, potrzeby i zainteresowania dziecka. Stosowanie nadmiernej ilości kar może powodować u dziecka agresję, lęk, uczucie nienawiści, zaniżenie samooceny i chęć zemsty na rodzicach. Dlatego niezwykle istotne jest, aby kary były wymierzane w przyjaznej atmosferze. Każdy rodzic powinien wiedzieć jakich zachowań chce uczyć swoje dziecko, oraz że dokładne określenie tego zachowania jest niezwykle istotne podczas wychowywania dziecka.
