Medytacja może wnieść w nasze życie sporo harmonii. Dzięki niej możemy osiągnąć wewnętrzny spokój i zredukować gonitwę myśli towarzyszących nam np. w trudny dzień. Każdy z nas potrzebuje wytchnienia od codziennych obowiązków i zmartwień, a takie wyciszenie może nam w tym skutecznie pomóc.
Jak przygotować się do sesji? Jak nauczyć się medytować i od czego zacząć? Sprawdź!
Czym jest medytacja i dlaczego warto ją praktykować?
Natłok myśli może prowadzić do utraty energii lub przekierowania jej na nieistotne rzeczy. Medytacja jest treningiem świadomości, pozwalającym nam spojrzeć nieco inaczej na wiele sytuacji, a tym samym osiągnąć spokój w życiu. Ważne jest, aby pamiętać, że nie chodzi w niej o wyłączenie myślenia i uczuć, ale o obserwowanie ich bez dokonywania osądów.
Praktyka ta pozwala na wyciszenie i odcięcie się od otaczających problemów. To swego rodzaju trening świadomości, ćwiczenia umysłu, które mogą poprawić jego funkcjonowanie, a także pozwalają na relaks, odstresowanie i poprawę samopoczucia. Medytacja bywa również polecana osobom, które nie radzą sobie np. ze stresem czy negatywnymi emocjami na co dzień.
Praktyki medytacyjne – jakie są rodzaje medytacji?
Techniki medytacyjne możemy różnie klasyfikować, m.in. z uwagi na to, jak i gdzie skupiamy swoją uwagę w trakcie sesji. Wówczas wyróżnić możemy kilka kategorii, w tym bezwysiłkową obecność, przestrzenną uwagę czy skupioną uwagę. Historia medytacji jest tak długa, jak ludzka kultura.
Obecnie wyodrębnić możemy wiele technik medytacyjnych, a oto kilka z nich:
- Medytacja Mindfulness – polega na koncentrowaniu się na chwili obecnej oraz zwracaniu uwagi na pojawiające się myśli i odczucia, bez oceniania ich. Najczęściej odbywa się w pozycji siedzącej, z zamkniętymi oczami.
- Zazen – to ćwiczenia, których głównymi elementami są: siedzenie w poprawnej pozycji, prawidłowe oddychanie i brak przywiązywania do myślenia.
- Vipassana – to rodzaj medytacji, który polega na utrzymywaniu świadomości na naturalnych doznaniach w obrębie ciała.
- Medytacja z mantrą – to praktyka, w której wykorzystuje się mantrę, czyli formułę, sylabę lub werset będący elementem praktyki duchowej. Uważa się, że w ten sposób można oczyścić i opanować umysł.
Medytacja może, ale nie musi być powiązana z systemem religijnym. Ponadto wyróżnić możemy dwa główne sposoby medytacji – do wewnątrz i na zewnątrz. Medytacja skierowana na zewnątrz może odbywać się np. na spacerze. Wówczas nie powinno się prowadzić rozmów. Oddychaj głęboko, stawiaj świadome kroki, obserwuj przyrodę i staraj się być tu i teraz.
Medytacja uważności – jak się przygotować?
Medytować można np. na leżąco lub na siedząco. Każda pozycja, jaką przyjmiesz, będzie odpowiednia, pod warunkiem że zadbasz o wygodę i komfortowe ułożenie ciała. Jeżeli siedzisz, spróbuj ułożyć dłonie na kolanach spodem do góry, natomiast jeśli leżysz, ułóż ręce swobodnie, wzdłuż ciała.
W stan medytacji możesz wprowadzać się o dowolnej porze dnia. Nie trzeba też urządzać specjalnych kącików, wystarczy dogodne i spokojne miejsce, w którym się zrelaksujesz. Możesz więc np. leżeć na łóżku lub wygodnie usiąść na kanapie w salonie albo wyjść do ogrodu.
Praktyka medytacji Mindfulness – krok po kroku
Pierwsze doświadczenia z medytacją nie zawsze bywają łatwe. Przez ostatnie lata różnymi kanałami codziennie dostarczana jest nam masa informacji, co prowadzi do przebodźcowania. Nasz organizm przyzwyczajony jest więc do impulsów dobiegających z każdej strony, a medytacja działa wręcz przeciwnie. Medytowanie wymaga cierpliwości. Regularna praktyka może prowadzić do osiągnięcia zadowalających efektów, wyzwolić pozytywne emocje oraz poprawić naszą samokontrolę.
Jak rozpocząć sesję?
- Znajdź ciche miejsce, gdzie nic nie będzie zakłócało twojego spokoju przez cały czas trwania medytacji,
- Ustaw limit czasu.
- Połóż się lub usiądź wygodnie (nie musisz siedzieć w pozycji lotosu).
- Weź głęboki wdech przez nos i wypuść powietrze w taki sam sposób.
- Podczas wydechu możesz zamknąć oczy (powtórz czynność jeszcze raz).
- Poświęć moment na zatrzymanie się i cieszenie obecnością danej chwili (np. poczuj nacisk swojego ciała na fotel czy łóżko lub „zeskanuj” je od czubka głowy po stopy).
- Skup się na oddechu oraz unoszącej się i opadającej klatce piersiowej. Pilnuj naturalnego tempa oddychania (możesz liczyć oddechy).
- Kiedy zauważysz, że twój umysł wędruje, ponownie skup swoją uwagę na oddechu. Pamiętaj, że ciągły napływ przemyśleń to zjawisko całkowicie naturalne. W taki sposób nasz mózg reaguje na brak bodźców. Musisz mieć tego świadomość. Z czasem coraz lepiej będziesz zarządzać myślami, będziesz mógł skupić się na tu i teraz i zauważysz pozytywne zmiany w postaci lepszej koncentracji oraz świadomego przeżywania chwil i cieszenia się drobnymi rzeczami.
- Kiedy czas sesji upłynie, powoli podnieś wzrok (lub otwórz oczy, jeżeli są zamknięte) i poświęć jeszcze chwilę na obserwację otoczenia.
- Nie przechodź od razu do codziennych zadań, zrób to płynnie. Najpierw ze spokojem i dużą dozą życzliwości popatrz na siebie, zakończ sesję, wstań i dopiero wówczas wróć do codziennych obowiązków.
Co jeszcze warto wiedzieć?
- Medytacje mogą być przeprowadzane samodzielnie, wraz z nauczycielem lub w grupie.
- Na ćwiczenie możemy poświęcić dowolną ilość czasu. Ważniejsza od długości, jest regularność medytacji. Jeżeli wcześniej nie medytowaliśmy, można np. rozpocząć od kilku minut raz w tygodniu i stopniowo wydłużać ten czas.
- Medytowanie nie powinno polegać na próbie zatrzymania myśli, bo w praktyce jest to niewykonalne. Podczas sesji chodzi o zmianę stosunku do nadchodzących i odchodzących myśli, czyli o bycie świadomym obserwatorem. Nauczenie się tego pozwoli nam zdystansować się do naszych przemyśleń, dzięki czemu będziemy obserwować ten proces bez dużego zaangażowania emocjonalnego.
- Niektórzy sądzą, że za pomocą takiej praktyki możliwa jest poprawa zdrowia fizycznego. Jeżeli jednak borykamy się z jakimikolwiek problemami zdrowotnymi, najlepiej umówić się na konsultację lekarską.
- Uważa się też, że niektóre techniki medytacyjne mogą zapobiegać nawrotom depresji. Jeżeli jednak czujemy, że nasz umysł nie jest w najlepszej kondycji, w pierwszej kolejności musimy sięgnąć po pomoc psychologa lub psychoterapeuty.
- Wiele ćwiczeń medytacyjnych pozbawionych jest jakichkolwiek elementów religijnych, dzięki czemu mogą je praktykować zarówno ateiści, jak i ludzie o różnych wyznaniach.
Podsumowanie
Medytacja odpręża, może zapewnić lepszą uważność, spokój umysłu i poprawić samopoczucie. W praktyce na bardziej wymierne skutki trzeba poczekać znacznie dłużej. Ważna jest więc regularność. Pamiętajmy jednak, że taka chwila wyciszenia nie jest lekarstwem na wszystkie dotykające nas problemy. Pomoże nam ona odnaleźć spokój w chaosie rzeczywistości i zaakceptować rzeczy, na które nie mamy wpływu. Może również uwolnić nas od negatywnych emocji, złości, stresu, zredukuje niepokój oraz pozwoli osiągnąć spokojne życie, ale nie uwolni nas od bólu i cierpienia. Jeżeli borykamy się z jakimikolwiek problemami o podłożu fizycznym lub psychicznym, pierwszym krokiem powinna być wizyta u specjalisty.
